Instant ijs

[Tyneman]

Hier een heel geinig proefje.
Een,wat visceuze, kleurloze heldere vloeistof. Rechtstreeks uit de koelkast.
Je kan er mee schudden, het overgieten er gebeurt niets. TOT je het aanraakt met je vinger, en voilá! Instant een bakje vol ijs.
Ook zeer geschikt om kunst mee te maken.

Check het filmpje en maak het eens na. Een moeilijk proefje is het niet.
Instant_Ijs.wmv

Gr33tZ

[Guest meatyke]

Hih, dat is nice!
Dat ga ik ook eens proberen.
Ook wel hoge toren.
Wat gebeurd er als je je vinger er laat insteken? Bevriest hij dan? :P

[RSDZ]

Dat is kicks, daar kun je denk ik best wat weddenschappen mee winnen
Maar hoe werkt het? En is het te maken met stoffen die de meeste mensen wel hebben?

[Julicher]

Dat is een leuke proef. Ik heb hier wel eens over gelezen. Is dit niet met demi-water en dan heel langzaam afkoelen tot onder nul? Zodat het super-cooled is. hoe heb je het precies gedaan?

[Prophet]

Ja inderdaad, zoiets ongeveer is het. De vloeistof is nog een vloeistof terwijl het al een vaste stof had moeten zijn, het is 'vergeten' te stollen.

Zodra je in de vloeistof nucleatiekernen voorziet kan het beginnen stollen en dan doet het dat razendsnel omdat het al ver onder zijn stolpunt zit. Dit gebeurd ook door een schok (door overgieten bijvoorbeeld). Omdat het hoogteverschil op het filmpje zeer klein is en de schok dus niet zo groot is er nog geen ijsvorming (wel een klein beetje, dat kan je zien). Als je van hoog zou gieten zou je direct ijs krijgen. Doordat T zijn vinger er zo plots indrukt krijgt het water natuurlijk een schok en begint het stolproces.

Dit is inderdaad een zeer mooi experiment en zeer makkelijk uit te voeren. Doet het altijd goed op thuisfeestjes. :P

[RSDZ]

Oja, zoiets heb ik wel eens op mythbusters gezien, over "exploding water" en ze gingen het dan reproduceren door demi water in de magnetron te zetten, en als ze het daarna met een lepel aanraakte begon het op die plek plotseling te koken en kwamen er spetters vanaf.
Maar ik wist niet dat dit ook bij bevriezen was, ik dacht dat demi water juist heel goed bevroor uit zichzelf.

[Guest polokeeper]

grappig proefje
alleen hoe werkt het precies?
en is het een beetje makkelijk om aan de grondstoffen te komen en uit te voeren.

Polokeeper

[Guest meatyke]

Voilà, Demi water staat in de diepvriezer!

@ Polokeeper: Prophet heeft net alles uitgelegd. :)

[Prophet]

Hmm, ik heb het filmpje nog eens gezien en volgens mij is het hier niet hetgeen dat ik hierboven heb uitgelegd. Aangezien het "water" nogal visceus lijkt is het volgens mij hier een oplossing van natriumacetaat. Dit kan je veel makkelijker overgieten zonder dat het stolt t.o.v. gewoon water. Het stollen is hier een exotherm proces, er komt dus veel warmte vrij. Dit principe (en natriumacetaat) wordt gebruikt in zogenaamde hotpacks.

Dit kan je thuis zelf makkelijk doen. Je hebt alleen water en natriumacetaat nodig. Verwarm het water tot het bijna kookt en voeg zoveel natriumacetaat toe tot het niet meer oplost. Filtreer dit mengsel en zet de heldere oplossing in de koelkast. Als het afgekoeld is heb je een mooie heldere oplossing waar je dus deze trukjes mee kan uitvoeren.

EDIT: lol, nu zie ik pas dat T zelf zegt dat het een visceuze vloeistof is. Dan is het 100% zeker het hierboven beschreven. :P

[Guest meatyke]

Oké, dan haal ik mijn demi water uit de vriezer!
Ik heb eens een vraag, wij hebben zo een beertje en als je op zo een metalen
plaatje drukt, dan wordt dat beertje hard en wordt het warm.
Kan dat ook dit ding zijn?

Wikipedia zegt dit:

: Een natriumacetaat-verwarmertje is een plastic zakje dat onderkoelt natriumacetaat (CH3COONa) in water bevat. Door het metalen plaatje in de vloeistof te knikken worden een aantal natriumacetaattrihydraat-kristallen (CH3COONa.3H2O) in de oplossing gevormd, waar de gehele oplossing omheen kristalliseert. Dit is een exotherm proces, waarbij de oplossing verandert van een vloeibare, transparante naar een vaste, niet transparante toestand.

Dus ik denk wel dat dat beertje ook zo is. :P

[Guest polokeeper]

En is natriumacetaat een beetje makkelijk te verkrijgen?
Want waar word het nog meer voor gebruikt?

polokeeper

[mr.stijntje]

Tuurlijk is het makkelijk te krijgen. Men neme:
Soda en Azijn. (Schoonmaakazijn)
Men lost de soda op in de azijn. Dit bruist.
Als het bij toevoegen niet meer bruist stopt men met toevoegen.
Nu heeft men een oplossing van natriumacetaat.
Deze kan men indampen, om droog natriumacetaat te verkrijgen, of men kan stoppen met indampen wanneer het neer begint te slaan, om het hierna te filteren en in de koelkast te zetten, zodat men deze proef uit kan voeren.

In het kort:
Na₂CO₃ + 2 CH₃COOH --> H₂O + CO₂ + NaCH₃COO

[Tyneman]

LOLROF!!!!
Ik lig me hier te bescheuren van het lachen!

Ik had dus expres niet erbij gezet WAT het was, om de discussie te zien. Zo mooi om mensen onderkoelt water te zien uitleggen.
Maar het is idd een oververzadigde Na-Acetaat oplossing. Deze langzaam in de koelkast koelen. Precies hetzelfde als met die hotpacks ja.
Dit 'ijs' word dus ook Warm ipv koud.

Na-Acetaat is een middel wat veel in de voedselindustrie word gebruikt.
Thanx for the great comments!

Gr33tZ

[miech]

Wow dat is wel een cool proefje. Dat ga ik ook maar eens proberen.
Ps: waar is die fles wasbenzine op de achtergrond voor? :)

[RSDZ]

Jammer, ging dat nou maar met demi water. Het zou me zo cool lijken om gewoon een beetje vloeistof in me drinken te gieten dat dan ineens bevroor.

Maarja, ik moet me dit eens na proberen te doen, lijkt me wel een leuk experiment.

[Prophet]

Wat is er zo grappig aan het onderkoelt of supergekoelt water T? Het heeft hetzelfde effect hoor. Kon dus best, alleen twijfel ik er wat aan dat de hobbyist het kan omdat je dan 100% zuiver gedemineraliseerd water nodig hebt aangezien er echt geen enkel nucleatiedeeltje aanwezig mag zijn! Je glaswerk moet dus ook zeer zuiver zijn en je moet natuurlijk een goede vriezer hebben. Met een beetje moeite gaat het dus misschien wel en dat zou hier dus evengoed gekunnen hebben.

@Meatyke, je beertje zal inderdaad dus ook een hotpack-achtig dingetje zijn.

[Treelover]

Dit experimentje moet ook simpel na te bootsen zijn met simpele soda ipv natriumacetaat.
Leuke proef T!

[RSDZ]

Ja ik had het opgezocht en daar las ik dat CaCl₂ ook zou werken voor zo'n handwarmer. Maar ik vraag me af of je dan helemaal hetzelfde effect krijgt.

[Tyneman]

Wat is er zo grappig aan het onderkoelt of supergekoelt water T?

Supergekoelt water bevriest veel sneller als dit. Hier zie je het front rustig door de vloeistof lopen. Bij supergekoelt water heb je direct 1 bonk met ijs. Dat was de grote give-away bij dit proefje.

Maar alle kindertjes in de klas staan met hun oortjes te klapperen als ze het zien. Helemaal als ze daarna voelen dat het ijs warm is.

waar is die fles wasbenzine op de achtergrond voor?

Die is voor een proefje van de verdelingsgraad van Jood, in Wasbenzine resp. KI oplossing.

Gr33tZ

[Big Bang]

Echt een leuk proefje dit
Ik ben zelf nu ook natriumacetaat aan het maken op de manier die mr. stijntje heeft beschreven.
Ik hoop dat het werkt, het lijkt me echt leuk om het gezicht van me ouders te zien


Groeten Big Bang

[Guest Rico]

Leuk, zal ik straks ook eens gaan proberen.

Maar nou komt mijn vraag : Hoe kan men dit ''ijs'' weer vloeibaar laten worden?

Rico.

[RSDZ]

Ik dacht dat dat een kwestie was van opwarmen tot 80C. En dan laat je het weer afkoelen en dan kun je het weer gebruiken.

[Guest meatyke]

Ja, dat denk ik ook.
Zo werkt dat beertje van mij trouwens ook!
Eerst wordt het warm en hard, dan moet je het koken (+- 15min.), en dan kun je het weer gebruiken.
Binnenkort ga ik ook Natiumacetaat maken, en dit proefje voor mij ouders en vrienden doen.

[superman21]

Eerst wordt het warm en hard, dan moet je het koken (+- 15min.), en dan kun je het weer gebruiken.

Je moet het inderdaad weer verwarmen. Op die manier lost al je NaAc weer op en krijg je nadat het is afgekoeld weer een oververzadigde oplossing. Zodra er een kristallisatie kiem ontstaat, in zo'n beertje door het metalen plaatje te breken, of door een onregelmatigheid toe te voegen, bijvoorbeeld een snufje zout, of Tynemans vinger , kristalliseert het geheel weer uit.

Ook een leuk proefje om zo te doen, is een oververzadigde Aluin oplossing te maken, en dan een snufje zout erin gooien. Het begint dan te sneeuwen in je bekerglas. Dit is natuurlijk niet zo leuk als het NaAc proefje van Tyne, maar vroeger toen ik nog kristallen maakte met Aluin, was ik altijd gefascineerd als dit gebeurde. Mijn kristallen werden dan echter niet echt groot .

[Tyneman]

Weer vloeibaar maken kan idd door het weer even op te koken. Let wel op dat bij het verwarmen in een open vat (Bekerglas oid) er water zal verdampen. Dit kan bij een verzadigde oplossing voor kleine probleempjes zorgen.

Let verder ook op dat je VEEL Na-acetaat nodig hebt om 100mL verzadigde oplossing te maken!

Gr33tZ